مدرسه علمیه فاطمه الزهراء(س) تهران

یا زینب کبری ادرکنی

در منابع معتبر شیعی، در مورد روز بیستم صفر به دو اعتبار توجه شده است؛ نخست روزی که اسرای کربلا از شام به مدینه مراجعت کردند و دوم روزی که جابر بن عبدالله انصاری‌، صحابی پیامبر خدا(ص) از مدینه به ‌کربلا وارد شد تا قبر حضرت اباعبدالله الحسین(ع) را زیارت کند.

اعتبار اربعین امام حسین(ع) از قدیم الایام میان شیعیان شناخته شده بوده و هست‌. شیخ طوسی در کتاب «مصباح المتهجد» که حاصل گزینش دقیق و انتخاب معقول شیخ از روایات‌ فراوان درباره تقویم مورد نظر شیعه درباره ایام سوگ و شادی و دعا و روزه و عبادت است‌، در مورد روز بیستم صفر نوشته است: روز 20 صفر ـ یعنی اربعین ـ زمانی است که حرم امام حسین(ع) یعنی کاروان ‌اسرا، از شام به مدینه مراجعت کردند و روزی است که «جابر بن عبدالله بن ‌حرام انصاری»، صحابی رسول خدا(ص)، از مدینه به کربلا رسید تا به زیارت‌ قبر امام حسین(ع) بشتابد و او نخستین کسی است از مردم که قبر آن ‌حضرت را زیارت کرد.

زیارت امام حسین(ع) در روز اربعین/ رد دو اشتباه در مورد اربعین

مهمترین نکته درباره اربعین‌، روایت امام عسکری (ع) است‌. حضرت در روایتی که در منابع ‌مختلف از ایشان نقل شده فرموده‌اند: نشانه‌های مؤمن پنج چیز است‌: 1ـ خواندن پنجاه و یک رکعت نماز(17رکعت نماز واجب +11 نماز شب+ 23نوافل‌) 2ـ زیارت اربعین 3ـ انگشتری در دست راست 4 ـ وجود آثار سجده ‌بر پیشانی 5 ـ بلند خواندن بسم الله در نماز. این حدیث تنها مدرک معتبری است که جدای از خود زیارت اربعین که در منابع دعایی آمده‌، به اربعین امام حسین(ع) و بزرگداشت آن روز تصریح کرده ‌است‌.

در مورد مهمترین وقایع بیستم صفر در منابع معتبر بیشتر به دو رویداد یعنی خروج کاروان اسرا از شام به سمت مدینه و دوم زیارت جابربن عبدالله انصاری از حرم امام حسین(ع) تأکید شده است و در مورد اینکه در این روز اهل بیت امام حسین(ع)، به کربلا بازگشتند، تردید جدی وجود دارد.

همچنین بر اساس تأکید برخی از محققان، کسی که به همراه جابر در این روز به کربلا آمده، فردی است به نام «عطیه بن سعد بن جناده عوفی کوفی» که به اشتباه در اذهان، او را غلام جابر عنوان کرده اند؛ در حالیکه او یکی از بزرگترین دانشمندان و مفسران اسلامی و از شاگردان عبدالله بن عباس می‌باشد و تفسیری در پنج مجلّد بر قرآن مجید نوشته و از راویان حدیث محسوب می‌شود.

شیعیان بر اساس تأکیدات ائمه معصومین(ع) بر زیارت حرم امام حسین(ع) در روز اربعین، هر ساله در این ایام به سوی کربلا حرکت کرده و حتی پیاده و پای برهنه به زیارت اباعبدالله الحسین(ع) می شتابند و در این روز میلیون‎ها شیعه عراقی و غیرعراقی در این روز بر مزار امام حسین (ع) جمع می‎شوند.

از اعمال روز اربعین که در مفاتیح الجنان به طور مفصل بدان اشاره شده است؛ خواندن «زیارت اربعین امام حسین(ع)» و پس از آن خواندن دو رکعت نماز است.

انتظار می‌رود با انطباق تاریخ شمسی و قمری در سال آینده ، عاشورایی متفاوت با عاشوراهای این چند سال را شاهد خواهیم بود.

عاشورای سال بعد
حجت الاسلام و المسلمین شیخ حسین مداحی مدیر حوزه فنآوری اسلامی مبین با استناد به برخی محاسبات نجومی با اشاره به انطباق تاریخ شمسی و قمری در سال آینده در محرم ۱۴۳۸ گفت :

«بر اساس برخی محاسبات اگر ماه های قمری همانگونه که در رصدهای نجومی ثبت شده است پیش رود و نیز استهلال با محاسبات منطبق گردد، سال آینده تاریخ عاشورای شمسی و قمری با یکدیگر منطبق خواهند بود.»
وی افزود: «تاریخ شمسی برخلاف تاریخ قمری در تغییر نیست و موقعیت زمین نسبت به خورشید ثابت است و با استخراج اوقات شرعی شهر کربلا در این تاریخ، سخنان مقتل نویسان به ساعت و دقیقه برگردانده می شود که بر اساس محاسبه مرحوم دکتر احمد بیرشک در گاهشماری ایران ، واقعه کربلا ۲۱ مهر سال ۵۹ شمسی محاسبه شده و رخ داده است . بر همین اساس سال آینده ۲۱ مهرماه ۱۳۹۵ مصادف با دهم محرم سال ۱۴۳۸ قمری خواهد بود که این یعنی انطباق عاشورای شمسی و قمری با یکدیگر.»

حجت الاسلام و المسلمین مداحی گفت : «البته اگر محاسبات نجومی و استهلال با یکدیگر منطبق شوند این اتفاق رخ خواهد داد و در غیر اینصورت ممکن است این تطابق رخ ندهد همچنانکه گاهی اوقات شاهد آن هستیم که محاسبات بر خلاف استهلال بوده و اوج بروز اختلاف در محاسبه و استهلال را در اولین روز ماه شوال شاهد هستیم که برخی محاسبات تاریخ عید را یک روز معین می کند اما استهلال آن محاسبه را منتفی و یا تائید می نماید . بر همین اساس معتقدیم که اگر استهلال و محاسبات با یکدیگر منطبق باشند سال آینده دهم محرم الحرام ۱۴۳۸ با ۲۱ مهرماه ۱۳۹۵ منطبق خواهد بود و این یعنی عاشورای شمسی بالاخره به عاشورای قمری خواهد رسید.»

قال علی علیه السلام :

اَفضَلُ المَعرِفَةِ مَعرِفَةُ الاِنسانِ نَفسهُ

بهترین شناخت ها آن است که انسان خودش را بشناسد.

عیون الحکم و المواعظ ص 118

حاج اسماعیل دولابی:

عبرت سبب رشد انسان است اگر کسی عبرت نگیرد،کارش خیلی عقب می افتد ولی او نگاه نمی کند و نمی بیند.

مصباح الهدی ص 431

امام خمینی (ره):

اسلام برای اجتماع و برای وحدت کلمه ، هم تبلیغ کرده است ؛

یعنی روزهایی مثل عاشورا و اربعین را پیش آورده است که

با خود این روزها و انگیزه ی این روز ها تحکیم وحدت می شود.

صحیفه نور، ج 15، ص 262